Anaal eczeem duurzaam behandelen
Dr. Anja Loose-Roland
Bijgewerkt op 28. February 2024
Een van de meest voorkomende huidziekten in de anale zone is eczeem. Vaak wordt al snel geconcludeerd dat de hygiëne onvoldoende is. Getroffenen schamen zich en durven daarom niet naar de dokter te gaan. Maar anaal eczeem heeft vaak andere oorzaken. Met een snelle behandeling kan de ziekte snel genezen.
Anaal eczeem Kort overzicht:
- Oorzaken: Diverse
- Symptomen: Ontsteking aan de buitenkant van het anale gebied
- Preventie: Vermijd vocht in het anale gebied
- Behandeling: Sanering, reiniging, crèmes
Symptomen van anaal eczeem
Anaal eczeem, ook wel perianaal eczeem genoemd, is een ontsteking van de huid rond de buitenkant van het anale gebied. De aandoening is vooral merkbaar door hevige [jeuk](). Dit kan ook 's nachts voorkomen en de levenskwaliteit aantasten.
Wat zijn de symptomen van anaal eczeem?
Een ontstoken anale huid leidt tot verschillende symptomen:
- hevige jeuk
- pijn en een pijnlijk gevoel in de anale regio
- branderig gevoel tijdens het poepen en bewegen
- Sijpelsporen op het ondergoed
- Huidveranderingen zoals roodheid, blaasjes of puisten
Kan anaal eczeem bloeden?
In het begin is de huid in het anale gebied alleen rood en geïrriteerd. Als de patiënt [jeuk heeft]() op de plek, kunnen er lichte sporen van bloed verschijnen. Dit gebeurt ook bij mechanische prikkels zoals wrijvende kleding bij onbehandeld eczeem. Ernstigere en vooral donkerrode bloedsporen moeten met een arts worden opgehelderd.
Oorzaken anaal eczeem
De oorzaken van anaal eczeem zijn talrijk. Om ze gemakkelijker te kunnen beoordelen, worden ze op basis van hun oorsprong onderverdeeld in vier verschillende vormen.
- Contactallergisch anaal [eczeem](): Dit [eczeem]() wordt veroorzaakt door contact met allergene stoffen. De oorzaak kan liggen in ingrediënten in hygiëne- en verzorgingsproducten. Deze vorm van anaal eczeem komt het meest voor (40%).
- Irritatief-toxisch anaal eczeem: Bij deze variant wordt het eczeem uitgelokt door darm- of anale problemen. Vaak is er een onderliggende ziekte die de problemen veroorzaakt.
- Atopisch anaal eczeem: Deze variant is genetisch bepaald en is een vorm van psoriasis. De ziekte verloopt dan ook vaak in episodes.
- Infectieus anaal eczeem: De huid is ontstoken door een infectie met schimmels, virussen of bacteriën. Deze variant komt zeer zelden voor.
Welke stoffen kunnen bij contact anaal eczeem veroorzaken?
Er zijn verschillende stoffen die een [contactallergie]() kunnen veroorzaken. Geuren, parfumoliën en conserveringsmiddelen zijn stoffen waarvoor mensen allergisch kunnen zijn. Ze zitten in vochtig toiletpapier, douchegel, shampoo, intieme sprays en glijmiddelen. Maar ook anale crèmes en aambeienzalven kunnen allergieën veroorzaken door lidocaïne en andere actieve ingrediënten.
Wat veroorzaakt irriterend-toxisch anaal eczeem?
Bij deze vorm van eczeem is er sprake van vochtophoping. Dit kan gebeuren door sijpelende [aambeien](), een [fistel](), fecale incontinentie, mariscae of diarree. Zweten door ongepaste en te strakke kleding kan ook leiden tot afscheiding in het anale gebied. De vloeistoffen kunnen bacteriën bevatten, maar ook agressieve stoffen zoals zuren, basen of ammoniak. Als het agressieve vocht zich ophoopt in de anale zone, kan eczeem ontstaan. Fietsen, lange wandelingen of, in het ergste geval, gewoon hard toiletpapier versterken dan het effect van de giftige stoffen.
Anaal eczeem behandelen
Het eerste doel van de behandeling is om de kwaliteit van leven te herstellen. Daarom worden eerst [jeuk\]\(/pruritus/) en branderigheid behandeld. Tegelijkertijd wordt de primaire oorzaak van het eczeem behandeld.
Welke specialist is geschikt voor anaal eczeem?
Over het algemeen kan de huisarts geraadpleegd worden voor acuut anaal eczeem. Als het om toxisch of chronisch anaal eczeem gaat, is de proctoloog de juiste contactpersoon.
Hoe wordt anaal eczeem behandeld?
Acuut anaal eczeem moet zo snel mogelijk worden behandeld. De therapie is gericht op de oorzaak.
- Schakel irriterende middelen uit: Om de mogelijke bron van het eczeem te vinden, moeten eerst alle lokaal toegepaste producten worden weggelaten en mag alleen water worden gebruikt. Grondig deppen met een handdoek is noodzakelijk. Zodra het eczeem volledig is genezen, mogen weer licht reinigende producten worden gebruikt. Ook nadat de symptomen zijn verdwenen, moet u milde hygiëneproducten gebruiken en voornamelijk met water reinigen.
- Crèmes en zalven: Om de geïrriteerde huid te kalmeren en te genezen, worden zinkzalven plaatselijk aangebracht. Het vormt een barrière op de huid tegen irriterende stoffen in de ontlasting. Daarom kan zinkzalf ook de geïrriteerde huid beschermen tegen verergering door de stoelgang. Crèmes met lokale anesthetica zoals lidocaïne worden gebruikt als acute therapie tegen [jeuk]() en pijn.
- Verhelpen van ziekten: Voor zover mogelijk moeten reeds bestaande aandoeningen die een toxische oorzaak zijn van anaal eczeem in de eerste plaats worden behandeld. Dit omvat behandeling van tranende aambeien, [anale]() fissuren of fistels. Dit vermindert de ophoping van toxische afscheidingen. Als therapie niet mogelijk is, zijn passende tegenmaatregelen belangrijk. Een anale tampon kan bijvoorbeeld de vorming van anaal eczeem voorkomen bij fecale incontinentie.
- Pas het dieet aan: Als voedselintolerantie wordt vermoed, moeten de triggers voor darmklachten en diarree worden vermeden. Daarnaast moeten voedingsmiddelen en additieven die een branderige ontlasting veroorzaken worden vermeden. Hieronder vallen vooral hete kruiden zoals hete pepers en chilipepers.
- Reiniging: Uitwendige irriterende stoffen, bijvoorbeeld ruw toiletpapier, moeten worden vermeden. Het beste is om het anale gebied na de ontlasting te douchen met een bidet of een kontdouche. Daarna wordt de huid in dit gebied grondig drooggedept met een schone handdoek.
- Zalfjes en crèmes voor genezing kunnen ook eczeem veroorzaken. Vooral bij een gevoelige huid die gevoelig is voor [neurodermitis]() of psoriasis, moet goed op de tolerantie worden gelet. Als de symptomen verergeren of niet binnen vier dagen verbeteren, moet het product worden gestaakt.
Hoe helpen huismiddeltjes bij anaal eczeem?
Huismiddeltjes kunnen de genezing van anaal eczeem ondersteunen en hebben een verzorgende werking. Tannines hebben een adstringerende werking, waardoor het huidoppervlak wordt afgesloten. Hierdoor kan de huid drogen en is deze minder gevoelig voor irriterende stoffen van buitenaf. Bacteriën en schimmels kunnen zich niet verspreiden op de ontstoken huid. Tannines zitten in [toverhazelaar](), zwarte thee en eikenschors. Deze huismiddeltjes kunnen worden gebruikt als kompressen of zitbaden bij anaal eczeem. Daarnaast kunnen crèmes en zalven van verschillende kruidenproducten worden gebruikt. Kamille, calendula en toverhazelaar bevorderen de wondgenezing. Deze huismiddeltjes zijn echter niet geschikt voor langdurige therapie en bevatten een zeker allergisch potentieel. Toverhazelaar is vooral geschikt voor mensen die gevoelig zijn voor allergieën. Tot nu toe zijn er geen allergische reacties op [toverhazelaar]() bekend.
Hoe kan ik de genezing nog steeds ondersteunen?
Ondergoed moet gemaakt zijn van huidvriendelijke stoffen die vocht goed absorberen. Hieronder vallen natuurlijke materialen zoals katoen en zijde. Voor ontlastingsincontinentie moeten inlegkruisjes worden gebruikt die geen plastic bevatten. Vochtig ondergoed moet zo snel mogelijk worden vervangen. Lucht droogt de wond, waardoor ziektekiemen moeilijker kunnen overleven. Waar mogelijk moeten ondergoed en broeken thuis worden vermeden. Als je niet "bodemloos" wilt blijven, kunnen vrouwen gewoon kiezen voor een wijde, ondoorzichtige rok. Voor mannen is een wijde katoenen short zonder broek geschikt.
Hoe lang duurt het voordat anaal eczeem genezen is?
Met de juiste maatregelen geneest anaal eczeem snel en meestal binnen vier dagen. Als het eczeem echter niet wordt behandeld, kan het chronisch worden en langer duren voordat het genezen is.
Hoe wordt anaal eczeem bij baby's behandeld?
Baby's en kinderen kunnen ook last hebben van anaal eczeem. Meestal zijn huidziekten en allergieën de oorzaken. Geparfumeerde lotions, reinigingsmiddelen of vochtige doekjes mogen niet gebruikt worden voor kinderen. Vooral jongere kinderen zijn vaak nog niet in staat om hun billen goed schoon te maken. Afhankelijk van hun leeftijd moeten volwassenen nog steeds helpen en begeleiden.
Wat veroorzaakt chronisch anaal eczeem?
De behandeling van anaal eczeem moet worden uitgevoerd tot volledige genezing. Bovendien moeten de uitlokkende factoren op lange termijn worden geëlimineerd. Als het eczeem is ontstaan door een allergie voor parfumoliën in vochtige doekjes, zal het ondanks genezing bij hernieuwd gebruik opnieuw de kop opsteken. Als de verandering van oorzaak na genezing niet wordt gestopt, kan het anaal eczeem chronisch worden en voortdurend problemen veroorzaken.
Anaal eczeem voorkomen
Anaal eczeem kan worden voorkomen door het perianale gebied grondig maar voorzichtig schoon te maken. Bestaande aandoeningen van het anale gebied moeten niet worden uitgesteld, maar behandeld voordat zich secundaire problemen ontwikkelen. Losse katoenen kleding en maandverband zonder plastic zijn een belangrijke basis om vochtophoping in het anale gebied te voorkomen.
Hoe wordt anaal eczeem gediagnosticeerd?
Een arts kan anaal eczeem vaak vaststellen door lichamelijk onderzoek. Soms kan het nodig zijn om huidtests uit te voeren om allergische reacties vast te stellen of een huidbiopsie om andere huidaandoeningen uit te sluiten.
Is anaal eczeem besmettelijk?
Nee, anaal eczeem is over het algemeen niet besmettelijk, tenzij het wordt veroorzaakt door een besmettelijke infectie zoals herpes of een schimmelinfectie.
Toverhazelaar - variëteiten, snijden, werking & producten
Naar Toverhazelaar
Labiale scheur - Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Labiale scheur
Waterpokken - symptomen, vaccinatie, infectie en behandeling | Hamelis
Naar Waterpokken
Hameli's visie
Naar Visie
Coccygeale fistels herkennen en behandelen
Naar Coccygeale fistels
Hardnekkige schimmelnagels behandelen
Naar SchimmelnagelsHamelis experts
Naar Experts
Pruritus - Oorzaken, symptomen en behandeling
Naar Pruritus
Anale fissuur - Symptomen. Oorzaken & huismiddeltjes
Naar Anale fissuur
Huiduitslag - oorzaken en behandeling
Naar Huiduitslag
Seborroïsch eczeem - Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Seborroïsch eczeem
Anale fistels - symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Anale fistels
Luierdermatitis - oorzaak en behandeling van pijnlijke babybilletjes
Naar Luieruitslag
Zonnebrand - symptomen, duur & wat helpt?
Naar Zonnebrand
Intertrigo - Oorzaak, symptomen en behandeling van de huidwolf
Naar Intertrigo
Droge huid - Wat helpt ertegen?
Naar Droge huid
Anale verzakking: symptomen, oorzaken, behandeling
Naar Anale verzakking
Netelroos - Oorzaak, symptomen en behandeling
Naar Netelroos
Schurft - symptomen, oorzaak en behandeling
Naar Schurft
Rosacea in het gezicht - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Rosacea
Herpes genitalis - vrouw, man & symptomen
Naar Herpes genitalis
Krabben - Intieme zone, symptomen & behandeling
Naar Krabben
Dermatitis perioralis - symptomen, behandeling & huismiddeltjes
Naar Dermatitis van de voorzijde
Contactallergie - symptomen en behandeling
Naar Contact allergie
Vaginale schimmel - Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Vaginale mycose
Vaginale droogheid - symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Vaginale droogheid
Aambeien - Oorzaak, symptomen, huismiddeltjes & behandeling
Naar Aambeien
Anaal abces: symptomen, herkenning, oorzaken & behandeling
Naar Anaal abces
Ringworm: Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Ringworm
Eczeem - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Eczeem
Huidschimmel - oorzaak, symptomen en behandeling
Naar Huidschimmel
Littekens - behandeling en verwijdering
Naar Litteken
Roos korstmos - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Roos korstmos
Angio-oedeem - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Angio-oedeem
Atopische dermatitis bij kinderen, volwassenen en huisdieren
Naar Atopische dermatitis