Huidschimmel - oorzaak, symptomen en behandeling
Dr. Anja Loose-Roland
Bijgewerkt op 28. February 2024
Een jeukende en rode huid kan wijzen op een infectie met huidschimmels (dermatomycose). De ziekte kan op veel plaatsen op het lichaam voorkomen, waarbij voetschimmel de meest voorkomende vorm is. Een schimmelinfectie is geen teken van slechte hygiëne.
Huidschimmel Kort overzicht:
- Oorzaken: Verschillende soorten paddenstoelen
- Symptomen: Afhankelijk van ziekteverwekker en huidgebied
- Preventie: Besteed aandacht aan je eigen gezondheid, vermijd stress en obesitas
- Behandeling: Crème of tabletten, afhankelijk van de infectie
Wat is de oorzaak van huidschimmel?
Huidschimmels bij mensen en dieren worden veroorzaakt door verschillende soorten schimmels, meestal draad- of gistschimmels. De afzonderlijke soorten komen vaak op verschillende delen van het lichaam voor. Voorkeursplekken voor huidschimmels zijn:
- Benen en voeten
- Armen en handen
- Bovenlichaam
- Hoofd en baardstreek
Wat zijn de verschillende soorten huidschimmel?
De infecties worden gegroepeerd in verschillende vormen op basis van de lichaamsregio's waar de schimmelinfectie zich voordoet en het type schimmel.
- Atleetvoet (tinea pedis)
- Handschimmel (tinea manuum)
- [Nagelschimmel]() (onychomycose of tinea unguium)
- Hoofdschimmel (tinea capitis)
- Ringworm als ronde huidschimmel op armen, benen, rug en borst (tinea corporis)
- Zweetuitslag in de liesstreek (cutane candidiasis)
- Pityriasis versicolor op de rug, borst, nek en armen
- [Luieruitslag]() op de billen van baby's en peuters
De meeste van deze ziekten worden veroorzaakt door draadvormige schimmels. [Zweetuitslag]() wordt veroorzaakt door gisten, die op ieders huid voorkomen, terwijl pityriasis versicolor wordt veroorzaakt door schimmels.
Wat is het verloop van een infectie met huidschimmel?
Hoe de getroffenen besmet raken, hangt af van het type schimmel. Draad- en schimmelschimmels worden overgedragen door contact. Besmetting vindt voornamelijk plaats door nauw contact met getroffen personen. Dieren met huidschimmel kunnen ook mensen besmetten. Huidschimmels sterven niet onmiddellijk af wanneer ze aan de lucht worden blootgesteld. Daarom kan indirecte infectie ook plaatsvinden via:
- Tapijt en vloerbedekking
- Schoenen
- Handdoeken
- Warme, vochtige voorwerpen in sauna's of zwembaden, zoals deurklinken en vloeren.
Gistschimmels omringen mensen hun hele leven. Bij gezonde mensen kunnen deze schimmels zich slechts in kleine mate vermenigvuldigen en kunnen ze het lichaam niet binnendringen. Er zijn echter bepaalde risicofactoren die een infectie van de huid met gistschimmels bevorderen.
Welke risicofactoren werken huidschimmel in de hand?
Een gezond immuunsysteem is in staat om huidschimmels af te weren. De beschermende zuurmantel van de huid voorkomt dat de sporen het organisme binnendringen. Als het immuunsysteem verzwakt is, kan het afweersysteem van de huid onvoldoende bescherming bieden. Risicofactoren zijn onder andere:
- Infectie zoals griep
- Diabetes
- Gebruik van immunosuppressiva
- Chemotherapie
- Obesitas
- Overmatig zweten
- Overmatige hygiëne
- Stress
Stressgerelateerde huidschimmel ontstaat wanneer verschillende factoren op elkaar inwerken. De combinatie van slaapgebrek, slechte voeding en psychologische stress vermindert de immuunafweer tegen ziekteverwekkers. Hierdoor kunnen schimmels gemakkelijker de huid binnendringen.
Wat zijn de symptomen van huidschimmel?
De symptomen van huidschimmel verschillen afhankelijk van de ziekteverwekker en het huidgebied. De reden hiervoor is dat de schimmels verschillende delen van de huid binnendringen.
Hoe onderscheid je huidschimmel?
Huidschimmel kan zich in verschillende mate in de huid verspreiden. Daarom worden er twee verschillende types onderscheiden:
\- Oppervlakkige huidschimmel: tast als oppervlakkige huid alleen de hoornlaag aan.
\- Diepere huidschimmel: verspreidt zich onder het oppervlak bij de haarwortels en veroorzaakt vaak etterende ontstekingen.
Oppervlakkige huidschimmels zijn gemakkelijker te bestrijden. Hieronder valt ringworm, waarbij een gistschimmel zich alleen in het hoornvlies vestigt. Diepere soorten schimmels worden meestal veroorzaakt door draadvormige schimmels en vereisen een uitgebreide behandeling.
Hoe herken ik huidschimmel?
Huidschimmel is in een vroeg stadium zichtbaar als één of twee rode, jeukende plekken op een bepaald deel van het lichaam. Als de huidschimmel zich verder verspreidt, wordt het aangetaste gebied groter. Tegelijkertijd nemen de symptomen zoals roodheid en [jeuk]() toe, afhankelijk van het type schimmel. Bij sommige huidschimmels verschijnen er ook witte vlekken op de aangetaste huidgebieden. De symptomen van de ziekte zijn afhankelijk van het type schimmel
\- Oppervlakkige vorm: lichte ontsteking, vage blauwachtige roodheid van de huid in het aangetaste gebied.
\- Diepe vorm: etterende, etterende ontsteking, ernstige jeuk, huidvlekken, haaruitval, algehele malaise met gezwollen lymfeklieren.
Hoe wordt huidschimmel gediagnosticeerd?
De diagnose van huidschimmel is al mogelijk door de huid te onderzoeken. Voor een exacte identificatie zal de arts een schimmelkweek maken en het type schimmel bepalen.
Moet ik naar de dokter voor huidschimmel?
Als er een vermoeden is van huidschimmel, is het verstandig om een arts te raadplegen. Hoe eerder de ziekte wordt behandeld, hoe gemakkelijker deze kan genezen. Als de diagnose te laat wordt gesteld, is genezing veel moeilijker en duurt het langer. Als de schimmel niet of te laat wordt behandeld, kunnen er littekens achterblijven. Raadpleeg vooral de huisarts als de aantasting zich in het behaarde gebied bevindt. Als er schimmel op de hoofdhuid of in de baardstreek zit, valt het haar vaak uit. Als de schimmel niet op tijd wordt behandeld, groeit het haar niet meer terug. Als huidschimmel voorkomt bij baby's en zwangere vrouwen, moet een arts de patiënt zeker onderzoeken.
Hoe kun je huidschimmel behandelen?
De behandeling bestaat uit antischimmelmiddelen die de huidschimmel met succes doden. De exacte dosering van deze medicijnen hangt af van het type huidschimmel en de ernst en lichaamsregio van de infectie. Voor oppervlakkige huidschimmel is behandeling met plaatselijk aangebrachte middelen zoals huidschimmelcrème vaak mogelijk. Bij ernstige infecties is het vaak nodig om tabletten tegen huidschimmel te slikken.
Welke remedies helpen tegen huidschimmel?
Er zijn verschillende lokaal aangebrachte crèmes en zalven tegen huidschimmel verkrijgbaar bij de drogist. Deze bevatten verschillende antimycotica om de schimmel te doden. De meest voorkomende actieve ingrediënten zijn miconazol, terbinafine, amorolfine of clotrimazol. De zalven moeten regelmatig op de aangetaste plekken worden aangebracht. Vooral in het geval van huidschimmel op de hand moet je ervoor zorgen dat de crème eerst is ingetrokken voordat je verder gaat.
Wanneer zijn tabletten nodig bij huidschimmel?
Bij sommige schimmelziekten is het effect van zalven niet voldoende om de huidschimmel afdoende te bestrijden. In deze gevallen moeten tabletten oraal worden ingenomen. Deze producten bevatten meestal griseofulvine, terbinafine, itraconazol of fluconazol als werkzame stoffen tegen de huidschimmel. Behandeling met tabletten is noodzakelijk in de volgende gevallen:
- Diepgewortelde schimmelinfecties zoals schimmelnagels
- Schimmelinfecties op harige plekken zoals hoofdschimmel
- Huidschimmel gaat niet weg met crème
- Intolerantie voor de plaatselijk toegepaste medicatie
Waar moet ik op letten bij de behandeling van huidschimmel?
Of het nu gaat om tabletten of zalf tegen huidschimmel, er moet altijd aandacht worden besteed aan de duur van het gebruik. Zelfs als een aantasting niet meer zichtbaar is, kunnen de ziekteverwekkers nog in het lichaam sluimeren. Als de medicatie te snel wordt gestopt, zal de schimmel zich opnieuw verspreiden.
Welke huismiddeltjes helpen tegen huidschimmel?
Voor huidschimmel kunnen huismiddeltjes op verschillende manieren werken. Sommige middelen bevatten milde antimycotica en kunnen de huidschimmel remmen en de genezing ondersteunen met zalven. Omdat de huismiddeltjes niet in de diepe lagen van de huid doordringen, kunnen ze worden gebruikt om voornamelijk oppervlakkige infecties te behandelen. Andere huismiddeltjes ondersteunen de genezing van de huid en verminderen symptomen zoals [jeuk](). Voor schimmelinfecties worden de volgende middelen aanbevolen:
\- Appelciderazijn verandert de pH-waarde en doodt zo schimmelsporen. Voet-, hand- of volledige baden kunnen de verspreiding van de ziekte tegengaan.
\- Tea tree olie bestrijdt schimmels op de huid door de essentiële oliën die het bevat. Verdund met een neutrale olie zoals kokos- of amandelolie wordt het op de aangetaste plekken aangebracht. Tegelijkertijd heeft het een ontstekingsremmende werking en voorkomt zo een extra infectie met bacteriën.
\- Hamamelis, ook wel toverhazelaar genoemd, bevat veel tannines. Deze zorgen ervoor dat de huid samentrekt en kleine wondjes dichtgroeien. Ziekteverwekkers kunnen minder gemakkelijk de huid binnendringen en infecties veroorzaken. Tegelijkertijd vermindert toverhazelaar de jeuk en verhoogt zo de levenskwaliteit van de getroffenen.
Hoe voorkom ik huidschimmel?
Huidschimmel is besmettelijk en vereist een langdurige behandeling. Daarom is een goede preventie van de infectie belangrijk. Dit betekent dat je goed voor je eigen gezondheid moet zorgen en overgewicht en stress moet vermijden. Andere maatregelen zijn:
- Grondig afdrogen na het baden of douchen.
- Loszittende kleding van ademende materialen zoals katoen verminderen het zweten.
- Draag badschoenen op openbare plaatsen zoals zwembaden
- Regelmatig je handen wassen
Wat moet ik doen als ik schimmelinfecties in de familie heb?
Als een gezinslid is geïnfecteerd met huidschimmel, moet je extra streng zijn op het gebied van hygiëne. Dit houdt in:
- Elk gezinslid moet zijn eigen handdoeken en doeken gebruiken.
- Alle gebruikte producten van de besmette persoon moeten op zijn minst op 60 °C worden gewassen. Als de temperatuur lager is, is het raadzaam om een hygiënespoeler te gebruiken voor de was.
- In huis op blote voeten lopen is niet geschikt als je last hebt van voetschimmel of schimmelnagels.
- Wasbare dekens kunnen worden gebruikt om banken en stoelen af te dekken
- Desinfecteer gedeelde hygiëneartikelen, zoals borstels.
- Als een huisdier geïnfecteerd is, vermijd dan om het te aaien en te knuffelen.
- Geïnfecteerde mensen moeten dagelijks van handdoeken wisselen om te voorkomen dat de schimmel zich op andere plekken verspreidt.
Toverhazelaar - variëteiten, snijden, werking & producten
Naar Toverhazelaar
Labiale scheur - Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Labiale scheur
Waterpokken - symptomen, vaccinatie, infectie en behandeling | Hamelis
Naar Waterpokken
Hameli's visie
Naar Visie
Coccygeale fistels herkennen en behandelen
Naar Coccygeale fistels
Hardnekkige schimmelnagels behandelen
Naar SchimmelnagelsHamelis experts
Naar Experts
Pruritus - Oorzaken, symptomen en behandeling
Naar Pruritus
Anale fissuur - Symptomen. Oorzaken & huismiddeltjes
Naar Anale fissuur
Huiduitslag - oorzaken en behandeling
Naar Huiduitslag
Seborroïsch eczeem - Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Seborroïsch eczeem
Anale fistels - symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Anale fistels
Anaal eczeem duurzaam behandelen
Naar Anaal eczeem
Luierdermatitis - oorzaak en behandeling van pijnlijke babybilletjes
Naar Luieruitslag
Zonnebrand - symptomen, duur & wat helpt?
Naar Zonnebrand
Intertrigo - Oorzaak, symptomen en behandeling van de huidwolf
Naar Intertrigo
Droge huid - Wat helpt ertegen?
Naar Droge huid
Anale verzakking: symptomen, oorzaken, behandeling
Naar Anale verzakking
Netelroos - Oorzaak, symptomen en behandeling
Naar Netelroos
Schurft - symptomen, oorzaak en behandeling
Naar Schurft
Rosacea in het gezicht - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Rosacea
Herpes genitalis - vrouw, man & symptomen
Naar Herpes genitalis
Krabben - Intieme zone, symptomen & behandeling
Naar Krabben
Dermatitis perioralis - symptomen, behandeling & huismiddeltjes
Naar Dermatitis van de voorzijde
Contactallergie - symptomen en behandeling
Naar Contact allergie
Vaginale schimmel - Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Vaginale mycose
Vaginale droogheid - symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Vaginale droogheid
Aambeien - Oorzaak, symptomen, huismiddeltjes & behandeling
Naar Aambeien
Anaal abces: symptomen, herkenning, oorzaken & behandeling
Naar Anaal abces
Ringworm: Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Ringworm
Eczeem - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Eczeem
Littekens - behandeling en verwijdering
Naar Litteken
Roos korstmos - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Roos korstmos
Angio-oedeem - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Angio-oedeem
Atopische dermatitis bij kinderen, volwassenen en huisdieren
Naar Atopische dermatitis