Toverhazelaar - variëteiten, snijden, werking & producten
Dr. Anja Loose-Roland
Bijgewerkt op 28. February 2024
De toverhazelaar, in het Latijn Hamamelis, wordt steeds populairder bij ons. Geen wonder, want de toverhazelaar brengt kleur in onze tuin met zijn gele tot rode bloemen in de winter. Tegelijkertijd is de toverhazelaar een populaire en veelzijdige medicinale en cosmetische plant.
Toverhazelaar Struik
De toverhazelaar groeit als een rechtopstaande struik met een trechtervormige losse kroon die breder wordt naarmate hij ouder wordt. De bladeren van de toverhazelaar lijken in de zomer op die van de hazelaar. De kleurrijke bizarre bloemen van deze winterharde plant zijn niet alleen geliefd bij tuinliefhebbers, maar ook bij bijen en andere insecten. Als een van de weinige nectarleveranciers in de winter is de toverhazelaar insectvriendelijk. De bloem van de toverhazelaar is fascinerend met zijn gele of rode draadvormige stuifmeel.
Zodra de wintertemperaturen boven -10°C stijgen, begint de bloei voor de meeste variëteiten. Als het koeler wordt, laat de plant de bloemen hangen. Zodra de temperaturen weer stijgen, bloeit de struik opnieuw.
Na de bloei verschijnen de bladeren in de lente. Met een maximale hoogte van vier meter en een licht vertakte kroon is de toverhazelaar een aangename schaduwgever in de zomer. Naast de fascinerende bloesem betovert de toverhazelaar in de herfst met bladeren in sterke rode en gele tinten. Dit brengt de sfeer van de nazomer direct in je tuin.
Waarom heet toverhazelaar toverhazelaar?
In het Engels wordt de toverhazelaar "Witch-Hazel" genoemd. Enerzijds heeft deze term te maken met de vorm van het blad, dat op de hazelaar lijkt. Het woord "wiche" is een oud-Engelse term voor flexibel. Tegenwoordig wordt "witch" echter vertaald als heks. Daarom wordt de toverhazelaar tegenwoordig ook "witch hazel" genoemd.
Toverhazelaar soorten - Wat zijn ze?
Er zijn maar een paar soorten toverhazelaar die van nature voorkomen. Deze komen oorspronkelijk uit gematigde streken in Noord-Amerika en Oost-Azië.
- Maagdelijke toverhazelaar (Hamamelis virginia)
- Voorjaarshazelaar (Hamamelis vernalis)
- Chinese toverhazelaar (Hamamelis mollis)
- Japanse toverhazelaar (Hamamelis japonica)
- Grootbladige toverhazelaar (Hamamelis ovalis)
De grootbladige toverhazelaar werd pas in 2006 als zelfstandige soort ontdekt en begint al in december te bloeien. Deze variëteit verrukt met bloemen in geel, oranje en rood. De Chinese, Japanse en lentehazelaars bloeien vanaf januari of februari.
De Virginiaanse toverhazelaar verschilt daarentegen van zijn verwanten doordat hij laat in de herfst bloeit. Omdat de bloemen van deze soort vaak verborgen worden door de bladeren, dient deze soort zelden als sierstruik in de tuin. Vanwege het hoge gehalte aan werkzame stoffen wordt Hamamelis virginia geprefereerd voor medicinale doeleinden.
Hamamelis x intermedia - Wat is het?
Hamamelis × intermedia is een hybride van de variëteiten Hamamelis mollis en Hamamelis japonica. Deze twee soorten kunnen heel goed met elkaar gekruist worden. De resulterende hybriden verschillen vooral in bloemkleur en geur. Het spectrum omvat ook geurende toverhazelaars. Veel Hamamelis intermedia zijn populaire cultivars die vaak in de tuin worden geplant.
- Toverhazelaar 'Jelena': vroegbloeiend met lange, helder roodoranje bloemen, intens rode bladverkleuring in de herfst.
- Toverhazelaar 'Pallida': geurende bloemen met sleutelbloemaroma, bloeit zeer vroeg, grote gele bloemen.
- Toverhazelaar 'Ruby Glow': vroegbloeiende variëteit met donkerrode tot bruine bloemen, oranje tot diep oranjerood in de herfst
- Toverhazelaar 'Angelly': kleinblijvende toverhazelaar, licht gekruld, gele bloemen
Welke locatie is geschikt voor toverhazelaar?
De toverhazelaar maakt indruk met zijn bloemen in de winter en moet daarom als solitair worden geplant. Een groepje van drie toverhazelaars in verschillende bloemkleuren is ook een aantrekkelijk arrangement. Een toverhazelaarhaag omringd door andere struiken en bomen doet de plant geen recht en beperkt zijn groei.
Toverhazelaar groeit in zijn geboorteland meestal in gematigde streken en is daarom wat gevoelig in Duitsland. Kies een zonnige of zonnige plek voor je plant met voldoende ruimte. IJzige oostenwinden in de winter kunnen bijzonder schadelijk zijn voor de plant. Plant de toverhazelaar daarom op een tegen de wind beschutte plek bij een huismuur of achter een haag.
Tegelijkertijd stelt de toverhazelaar ook vrij hoge eisen aan de grond. De grond moet vochtig en fris zijn. Een gelijkmatig vochtige plek zonder droogte of wateroverlast is ideaal. Een goed gedraineerde grond en een hoog humusgehalte zijn ook belangrijke vereisten.
Hoe hoog wordt de toverhazelaarstruik?
De toverhazelaar wordt tussen twee en vier meter hoog. Oorspronkelijke vormen groeien vrij langzaam met een maximum van 20 cm per jaar. Nieuwe cultivars zijn krachtiger en kunnen tot 40 cm per jaar groeien onder geschikte omstandigheden.
In de eerste drie jaar na het planten moet de toverhazelaar eerst wennen aan zijn nieuwe standplaats. Tijdens deze periode groeit de plant nauwelijks. Daarom heeft het verplanten van de toverhazelaar alleen zin als hij niet goed gedijt op de gekozen locatie.
Kan ik de toverhazelaar klein houden?
Omdat Hamamelis niet bepaald snoeitolerant is, is het moeilijk om hem klein te houden. Het is beter om een kleinblijvende variëteit te kiezen zoals de intermedia Hamamelis 'Harry' of een dwergtoverhazelaar zoals Hamamelis intermedia 'Angelly'. Beide planten blijven ruim onder de twee meter hoog.
Waar moet ik op letten als ik een toverhazelaar koop?
Voordat je een toverhazelaar koopt, moet je zeker zijn van de omstandigheden in je tuin. Voor een toverhazelaar van normale grootte moet je rekenen op 16 m². Je kunt de planten kopen in bouwmarkten, tuincentra en bij online kwekerijen.
Een bezoek aan een goed gesorteerde kwekerij is aan te raden. Hier krijg je ook passend advies over de individuele vereisten van de betreffende variëteit. Let bij het kopen op gezonde planten. De bladeren moeten groen zijn en geen bruine vlekken vertonen. De rechtopstaande groei moet duidelijk zichtbaar zijn. Planten met naakte wortels zijn meestal goedkoper, maar ook gevoeliger bij het planten.
Hoe moet ik de toverhazelaar planten?
De beste tijd om toverhazelaar te planten is de herfst. De plant moet fijne haarwortels kunnen ontwikkelen voor de eerste vorst. Je kunt toverhazelaar ook in het voorjaar in potten planten. Geef planten met blote wortel ongeveer twee uur van tevoren water door de plant in een emmer water te zetten.
Voor containerplanten is dit niet nodig. Graaf het plantgat ongeveer twee keer zo groot als de wortel. Meng voldoende mest of compost in het plantgat. Plaats de plant zo hoog in het plantgat dat de kluit nog zichtbaar is aan de oppervlakte. Vul het plantgat en mulch het gebied rond de toverhazelaar.
Kan toverhazelaar goed gedijen in een teiltje?
In het algemeen doen toverhazelaars het ook goed in kuipen. Kruisingen zoals Hamamelis intermedia 'Arnold Promise' zijn hier bijzonder geschikt voor. Door zijn smallere en meer opgaande groei zonder brede kroon is hij optisch bijzonder geschikt als kuipplant.
In het algemeen moet er rekening mee worden gehouden dat toverhazelaar langzamer groeit in containers. Dit kan vaak een voordeel zijn, omdat de plant dan jarenlang in dezelfde kuip kan blijven. Als je toverhazelaar in een container groeit, let dan op de vochtigheid van de grond. Regelmatig voldoende bemesten is ook noodzakelijk.
Wanneer en hoe moet ik mijn toverhazelaar snoeien?
Toverhazelaar snoeien doe je best na de bloei in de lente. In principe volstaat het om de droge takken van de plant te verwijderen. Lichte correcties van de groeiwijze zijn mogelijk. Bij het snoeien moet je rekening houden met de volgende punten.
- Toverhazelaar loopt niet goed uit vanuit oud hout. Het risico bestaat dat de toverhazelaar kaal wordt.
- De snijwonden van de toverhazelaar genezen slecht en zijn dus invalspoorten voor ziekteverwekkers.
Hoe vermeerder ik mijn toverhazelaar?
De vermeerdering van toverhazelaar is vrij complex. De zaden hebben een kiemremming en het duurt vaak twee tot drie jaar voor het eerste succes wordt geboekt. Als alternatief is vermeerdering via stekken mogelijk.
Als je vers afgeknipte takken op een halfschaduwrijke plek in de grond stopt en ze regelmatig verzorgt, kan de teelt slagen. Aangezien de toverhazelaar erg langzaam groeit, heb je ook hier veel geduld nodig. In kwekerijen is het gebruikelijk om een toverhazelaar te vermeerderen door enten.
Effect van toverhazelaar?
Actieve stoffen voor mensen worden alleen verkregen uit de Virginian toverhazelaar. De bladeren en schors van de plant hebben een positieve invloed op ons lichaam, omdat ze tannines en essentiële olie bevatten. Vooral de schors bevat veel van de tannine die ook in wijn zit. Het gebruik van toverhazelaar is heel divers.
Wat is de werking van toverhazelaar?
Dankzij de tannines die het bevat, heeft toverhazelaar een adstringerende werking, wat betekenisvol vertaald kan worden als "samentrekkend". Deze tannines veranderen de eiwitten in de huid. Hierdoor komt er een oppervlakkig laagje op de wond en trekt het weefsel samen. De tannines hebben ook een antibacteriële en kankerwerende werking. Een ander bestanddeel van de toverhazelaarbladeren is de etherische olie. Deze bevat antibacteriële en ontstekingsremmende stoffen.
- Ontstekingsremmend
- Stopt bloedingen
- Tegen jeuk
- Antibacterieel
- Antioxidant
Welke toverhazelaarproducten zijn er verkrijgbaar?
Vanwege de verschillende ingrediënten wordt toverhazelaar in verschillende producten verwerkt. Zowel de etherische olie als de looistoffen worden als belangrijke stoffen gebruikt.
- Toverhazelaar hydrolaat (toverhazelaar water)
- Toverhazelaar extract
Vanwege de verschillende productieprocessen bevatten hydrolaat en extract verschillende grondstoffen. Het toepassingsgebied van toverhazelaar hangt hiervan af.
- Toverhazelaar gezichtsverzorging
- Toverhazelaar lichaamshygiëne
- Toverhazelaar wond- en genezingsproducten
- Toverhazelaar thee
- Toverhazelaar voor tandspoeling
Hoe wordt toverhazelaar hydrolaat gemaakt?
Voor de productie van toverhazelaarwater worden de bladeren en de bast van de toverhazelaar gedestilleerd door middel van stoom. Dit levert een mild product op zonder tannines en kunstmatige toevoegingen. Toverhazelaarwater bevat de vluchtige bestanddelen en voornamelijk essentiële oliën. De etherische oliën in toverhazelaarwater hebben een antiseptische werking en kunnen zo zorgen voor een snellere genezing van ontstekingen.
Toverhazelaar Gezichtstoner
In de cosmetica wordt gezichtstonic met toverhazelaar gebruikt voor de vette huid en acne. Dankzij de adstringerende werking kan regelmatig gebruik van toverhazelaar gezichtstonic de poriën verkleinen.
Bij acne genezen ontstekingen sneller met toverhazelaar hydrolaat. Tegelijkertijd heeft het een antibacteriële werking, wat nieuwe ontstekingen voorkomt. Als je echter een gevoelige huid hebt, vermijd dan gezichtstonics met alcohol. Dit kan de huid uitdrogen en irriteren.
Toverhazelaar Deodorant
Vanwege de ontstekingsremmende, adstringerende werking kan toverhazelaar ook uitstekend gebruikt worden als basis voor deodorantsticks toverhazelaar. In combinatie met een ander natuurlijk water met een verzorgende werking, zoals kamille, kun je ook zelf een deodorantverstuiver mengen.
Hoe wordt toverhazelaar gemaakt?
In een toverhazelaarextract worden de waardevolle delen van de plant opgeslagen in water of een alcoholische oplossing. Hierdoor hopen zich voornamelijk tannines en flavonoïden, maar ook enkele essentiële oliën, op in de oplossing.
Door de stoffen die het bevat, heeft toverhazelaar-extract een ontstekingsremmende, adstringerende en tonische werking. Het kan daarom ook heel goed worden gebruikt voor de behandeling van kleine verwondingen. Als koelkompres is het ook effectief bij kneuzingen, blauwe plekken en insectenbeten.
Toverhazelaar wond- en genezingszalf
Toverhazelaarzalf wordt meestal gebruikt als wond- en genezingsproduct voor kleine verwondingen en ontstekingen van de huid. Een belangrijk ingrediënt van deze zalven is ook toverhazelaarwater. De actieve ingrediënten van toverhazelaar voorkomen ontstekingen van de huid en ondersteunen de genezing.
Vooral voor de rijpere huid wordt wondverzorging ook aanbevolen bij kleine verwondingen. Wond- en helende zalven hebben vaak verschillende bases, variërend van helende zinkoxide tot voedende oliën. Voor grotere verwondingen moet je een arts raadplegen.
Toverhazelaar Aambeien Zalf
[Aambeien]() zijn onaangenaam en een last in het dagelijks leven. Veel wond- en genezingszalven met toverhazelaar kunnen ook gebruikt worden als aambeienzalf. Effectief tegen aambeien is het gebruik van het looizuur uit de schors van de toverhazelaar. Door de samentrekkende eigenschappen wordt de bloedcirculatie verminderd en trekken de uitsteeksels samen. Daarom wordt toverhazelaar-extract specifiek voor deze toepassing gebruikt.
Daarnaast heeft het extract een ontstekingsremmende werking en verlicht het jeuk en pijn. Toverhazelaarproducten zijn alleen nuttig en effectief bij aambeien in stadium één en twee. Als de aandoening verder gevorderd is, is behandeling door een arts noodzakelijk.
Toverhazelaar zetpillen
Toverhazelaar zetpillen bevatten ook het extract van de maagdelijke toverhazelaar. Dit resulteert in een hoog gehalte aan tannines en het bijbehorende effect. De toevoeging van oliën geeft de zetpillen hun vorm. In combinatie met lanoline zijn ze gemakkelijk in te brengen. De zetpillen kunnen heel goed gecombineerd worden met zalven op basis van toverhazelaar.
Toverhazelaar doekjes
Iedereen die last heeft van aambeien weet hoe ongemakkelijk het kan zijn om onderweg naar het toilet te gaan. Je wilt je immers op je gemak voelen, zelfs als je onderweg bent. Daarom zijn toverhazelaar doekjes de perfecte metgezel. Doordrenkt met toverhazelaarextract reinigen ze niet alleen, maar verkoelen ze ook en verlichten ze het ongemak.
Toverhazelaar bolletjes
In de homeopathie wordt toverhazelaar voor dezelfde symptomen gebruikt als in de natuurgeneeskunde. Toepassingsgebieden zijn wonden, [aambeien]() en huidproblemen, maar ook gynaecologie. Deze bolletjes zouden ook helpen tegen hevige menstruatiepijn. Spoelingen worden gebruikt bij ontstekingen van het tandvlees en mondslijmvlies.
Toverhazelaar thee
Gedroogde toverhazelaarbladeren kunnen ook als thee worden gebruikt. Het helpt effectief tegen diarree en maagklachten. Deze thee kan ook gebruikt worden als spoeling bij ontstekingen van de slijmvliezen rond de mond.
Waar moet ik op letten als ik toverhazelaar gebruik?
Zoals veel producten kan toverhazelaar irritatie veroorzaken. Als je een gevoelige huid hebt, moet je eerst zorgvuldig een gezichtstonic met toverhazelaar testen om te zien of er een allergische reactie optreedt bij toverhazelaar. Als je toverhazelaarzalf gebruikt, moeten de symptomen snel verdwijnen. Als er binnen zeven dagen geen verbetering optreedt, moet je een arts raadplegen.
Let ook op de ingrediënten van de afzonderlijke producten. Sommige zalven bevatten minerale oliën. Deze worden door sommige mensen niet verdragen. In dit geval is het beter om zalven met zinkoxide te gebruiken. Deze stof helpt ook bij de genezing. Er moet ook speciale aandacht worden besteed aan zwangere vrouwen, zogende moeders en baby's.
Toverhazelaar producten Zwangerschap
Tijdens zwangerschap en borstvoeding is het uitwendig gebruik van toverhazelaarproducten zoals gezichtslotion, deodorant, crème en zalf veilig. Het gebruik van producten voor inwendige toepassing, zoals thee, is onvoldoende onderzocht. Overleg daarom voor gebruik met je arts.
Toverhazelaar voor baby's en peuters
Toverhazelaarwater is zeer geschikt voor kinderen omdat het geen tannines bevat. In het algemeen wordt toverhazelaar bij kinderen gebruikt voor schaafwonden en kleine kneuzingen. Toverhazelaargel is vooral populair voor het verkoelen van insectenbeten. Recente studies hebben de goede werking van toverhazelaar tegen [napkin dermatitis\]\(/napkin dermatitis/) bewezen. Inwendig gebruik van toverhazelaar bij kinderen wordt afgeraden omdat er onvoldoende ervaring mee is. Een uitzondering is het gebruik van mondspoelingen. Deze kunnen bij kinderen worden gebruikt zodra ze niet meer worden ingeslikt.
Toverhazelaar voor dieren
De tolerantie van mensen voor planten mag niet worden overgedragen op dieren. In het geval van toverhazelaar is er geen intolerantie bekend bij uitwendig gebruik. Toverhazelaarproducten zijn erg populair als zalf om ontstekingen te verminderen bij verwondingen. Vooral in acute situaties helpen kompressen met toverhazelaarwater of -extract ook.
Inwendig gebruik van toverhazelaar wordt alleen onder voorwaarden aanbevolen voor dieren. Houd er rekening mee dat toverhazelaar giftig is voor katten. Voor andere dieren mag toverhazelaar niet gedurende langere tijd worden toegediend. De reden hiervoor is het antinutriëntende effect van de tannines. Antinutriënten belemmeren de volledige benutting van het opgenomen voedsel in het lichaam. Als de behandeling wordt verlengd, zullen de dieren slechts in beperkte mate groeien.
Labiale scheur - Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Labiale scheur
Waterpokken - symptomen, vaccinatie, infectie en behandeling | Hamelis
Naar Waterpokken
Hameli's visie
Naar Visie
Coccygeale fistels herkennen en behandelen
Naar Coccygeale fistels
Hardnekkige schimmelnagels behandelen
Naar SchimmelnagelsHamelis experts
Naar Experts
Pruritus - Oorzaken, symptomen en behandeling
Naar Pruritus
Anale fissuur - Symptomen. Oorzaken & huismiddeltjes
Naar Anale fissuur
Huiduitslag - oorzaken en behandeling
Naar Huiduitslag
Seborroïsch eczeem - Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Seborroïsch eczeem
Anale fistels - symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Anale fistels
Anaal eczeem duurzaam behandelen
Naar Anaal eczeem
Luierdermatitis - oorzaak en behandeling van pijnlijke babybilletjes
Naar Luieruitslag
Zonnebrand - symptomen, duur & wat helpt?
Naar Zonnebrand
Intertrigo - Oorzaak, symptomen en behandeling van de huidwolf
Naar Intertrigo
Droge huid - Wat helpt ertegen?
Naar Droge huid
Anale verzakking: symptomen, oorzaken, behandeling
Naar Anale verzakking
Netelroos - Oorzaak, symptomen en behandeling
Naar Netelroos
Schurft - symptomen, oorzaak en behandeling
Naar Schurft
Rosacea in het gezicht - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Rosacea
Herpes genitalis - vrouw, man & symptomen
Naar Herpes genitalis
Krabben - Intieme zone, symptomen & behandeling
Naar Krabben
Dermatitis perioralis - symptomen, behandeling & huismiddeltjes
Naar Dermatitis van de voorzijde
Contactallergie - symptomen en behandeling
Naar Contact allergie
Vaginale schimmel - Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Vaginale mycose
Vaginale droogheid - symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Vaginale droogheid
Aambeien - Oorzaak, symptomen, huismiddeltjes & behandeling
Naar Aambeien
Anaal abces: symptomen, herkenning, oorzaken & behandeling
Naar Anaal abces
Ringworm: Symptomen, oorzaken & behandeling
Naar Ringworm
Eczeem - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Eczeem
Huidschimmel - oorzaak, symptomen en behandeling
Naar Huidschimmel
Littekens - behandeling en verwijdering
Naar Litteken
Roos korstmos - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Roos korstmos
Angio-oedeem - symptomen, oorzaken en behandeling
Naar Angio-oedeem
Atopische dermatitis bij kinderen, volwassenen en huisdieren
Naar Atopische dermatitis